Kuluçka Sorunları
ÇIKIM ZAMANINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
a) Yumurtanın yaşı : Depoda fazla tutulan yumurtaların çıkım süresi uzar. Depoda bekletilen her gün için kuluçka süresine 1 saat eklenmelidir.
b) Sürünün yaşı Yaşlı sürülerden alınan yumurtalar daha iridir . 50 gramın üzerindeki her 2.5 gram fazla yumurta kuluçka süresine 30 dakika eklenmelidir.
c) Mevsim : Genelde yazın kuluçka süresi biraz kısa olmaktadır. Bunun nedeni yükleme öncesi sıcak ortamda embriyosal gelişmenin başlamış olmasındandır.
d) Yumurtalarda ön ısıtma : Yumurtaların yüklenmeden önce belli bir süre ön ısıtmaya tabi tutulması gereklidir. Özellikle soğuk depodan çıkarılan yumurtaların doğrudan doğruya makinaya yüklenmesi doğru değildir. On ısıtma yapılmadan yumurtalar makinaya konursa çıkım gecikmesi meydana gelir.
KULUÇKA PROBLEMLERİ
A. GENEL KULUÇKA PROBLEMLERİ
1) Küçük, beyaz bir germinal disk var ve herhangi bir kan görülmüyorsa, bu yumurtalar dölsüz kabul edilir.
a) Horozlar yeterli cinsi olgunlukta değildir.
b)Horozlar anormal sperm üretiyordur.
c)Horoz sayısı azdır.
d)Sürüler yaşlanmıştır.
e)Aşırı canlı ağırlık söz konusu olabilir.
f)Horozlarda ayak ve bacak problemleri olabilir.
2) Büyümüş bir germinal disk var, kan yok ise döllü kabul edilir.
a) Yumurtalar çok uzun bekletilmişlerdir.
b) Bekletme koşulları uygun değildir.
c)Nakliye sırasında çok titreşim olmuştur.
d)Yumurta kabuğundaki gözenekler solunumu önleyecek şekilde kapanmıştır.
e)Damızlıklar çok genç veya çok yaşlıdır.
f)Kalıtsal faktörler
g) Damızlık sürüdeki hastalıklar.
3) Ölü embriyolar; 3-6 günlük ölümler, yumurta sarısının emilme işi başlamış, embriyo sol tarafta ve yumurta diski henüz oluşmamış ise,
a) Yetersiz havalandırma söz konusudur.
b) Yetersiz çevirme veya çevirme açısı uygun değildir.
c) Bazı vitamin ve mineral eksiklikleri olabilir.
4) Ölü embriyolar; 7-14 günler arası, yumurta diski oluşmuş, parmak ve tırnaklar var, tüylenme başlamış ise (8.gün)
a) Yetersiz sıcaklık, havalandırma, nem ve çevrilme söz konusu olabilir.
b) Herhangi bir enfeksiyon olabilir.
c) Damızlık yumurtalarda bazı vitamin ve minerallerin eksikliği olabilir.
5) Ölü embriyolar; 14.günden sonra ise;
a) Uygun olmayan makina sıcaklığı, nem, havalandırma ve çevirme işlemi.
b) Herhangi enfeksiyon.
c) Damızlık yumurtaların fumigasyonu çok şiddetli veya uzun süreli yapılması.
d) Transfer sırasında yumurtaların soğuması veya transferin çok geç yapılması.
e) Transferde kabuk kırılmaları.
f) Vitamin ve mineral eksikliği
g) Kalıtsal faktörler.
B) ÖZEL KULUÇKA PROBLEMLERİ
1)Tam oluşmuş embriyo fakat yumurtayı delememiş, yumurta sarısı tamamen karın boşluğuna çekilememiş.
a) Yetersiz çevirme söz konusu olabilir.
b) Makina içindeki nem çok yüksek olabilir.
c) Gelişme makinasında sıcaklık çok düşük, çıkım makinasında ise çok yüksek olabilir.
d) Transferde yumurtalar soğumuş olabilir.
e) Beslenme yetersizlikleri
f) Kalıtsal faktörler.
g) Yetersiz çevirme.
h) Uzun süre depoda tutma.
2) Tam oluşmuş embriyo, yumurta delinmiş fakat ölü ise;
a) Uzun süre düşük nem ve sıcaklığa maruz kalmış olabilir.
b) Beslenme eksiklikleri.
c)Damızlıktaki hastalıklar.
d) Transferde yumurtalar hasar görmüş olabilir.
e) Depoda uzun süre beklemiş olabilir.
3) Kabuk kısmen delinmiş embriyo ölü veya canlı ise;
a) Çıkım sırasında fumigasyon çok fazla etkili olmuştur.
b) Yumurtalar tavalara dizilirken sivri uç yukarı gelecek şekilde yerleştirilmiş olabilir.
4) Civcivler erken çıkmış, zayıf ve gürültülü ise;
a) Küçük yumurta yüklenmiştir.
b) Farklı ırktan yumurtalar kullanılmıştır.
c) Gelişme makinasında sıcaklık çok fazladır veya nemi çok düşüktür.
5) Çıkım gecikirse;
a) Yumurtalar iridir.
b) Damızlıklar yaşlıdır.
c) Yumurtalar uzun süre depolanmıştır.
d)Gelişme makinasında sıcaklık düşüktür.
6) Çıkım çok yavaş seyrediyorsa;
a)Depo süresi farklı olan yumurtalar birlikte yüklenmiştir.
b)Genç ve yaşlı anaç yumurtaları birlikte yüklenmiştir.
c)Makinalarda sıcaklık çok düşük veya yüksektir.
d)Makina odasının havalandırma sistemi uygun değildir.
7. Çıkan civciv ve civciv kalitesi açısından tavalar arasında fark varsa;
a) İri ve küçük yumurtalar birlikte yüklenmiştir.
b) Genç ve yaşlı yumurtalar birlikte yüklenmiştir.
c) Bazı yumurtalar depoda fazla tutulmuştur.
d) Farklı ırk ve hatlardan alınan yumurtalar birlikte yüklenmiştir.
8. Üzerinde yumurta akı bulaşık civcivler varsa
a)Gelişme makinasında sıcaklık düşüktür veya nem yüksektir.
b) Yetersiz çevirme.
c) Yaşlı yumurta yüklenmiştir.
d) Çok iri yumurta yüklenmiştir.
9) Kabuğa yapışmış civciv veya üzerinde kabuk parçaları kalmış civciv;
a) Depo içinde, gelişme veya çıkım makinasında nem azdır.
b) Yetersiz çevirme.
c) Kabuk kalitesi kötü yumurta yüklenmiştir.
10) Gelişimini tamamlayamadan çıkmış, göbeği kanlı civciv varsa;
a) Gelişme veya çıkım makinalarında sıcaklık çok yüksektir.
11) Küçük civciv;
a) Küçük yumurta basılmıştır.
b) Yumurta depo odasında veya gelişme makinasında nem azdır veya sıcaklık fazladır.
c) Kuluçkanın bulunduğu yerin yüksekliği fazladır.
d) İnce veya pürüzlü kabuklu yumurtalar yüklenmiş olabilir.
12) Kapanmamış göbekli, kaba tüylenmiş civcivler varsa;
a) Gelişme makinasında yüksek sıcaklık veya sıcaklığın sık sık değişmesi.
b) Çıkım makinasında düşük sıcaklık veya yüksek nem.
c) Damızlıklarda beslenme bozuklukları.
13) Kapanmamış göbek, ıslak, iri göbekli, yapışkan, kötü kokulu civcivler varsa;
a) Göbek enfeksiyonları, yumurtaların iyi fumige edilmemesi, kuluçka tava veya makinaların kirli olması.
b) Gelişme makinasında düşük sıcaklık.
c) Gelişme ve çıkım makinasında yüksek nem.
d) Yetersiz havalandırma.
14) Zayıf civcivler;
a) Çıkım makinasında yüksek ısı.
b) Çıkım makinasında yetersiz havalandırma.
e) Aşırı fumigasyon.
d) Enfeksiyon
15) Pozisyon bozuklukları: Kuluçkanın 18. gününde embriyo, yumurtanın uzun ekseni doğrultusunda, baş küt uç tarafında olup, sağ kanatın altındadır. Gaga hava boşluğuna, ayaklar ise başa doğru yönelmiştir.
a) Yumurtalar sivri uç yukarı gelecek şekilde dizilmiş olabilir.
b) Yetersiz çevirme.
e) Gelişme makinasında yüksek veya düşük sıcaklık.
d) Yaşlı anaçlar.
e) Çok iri veya yuvarlak yumurtalar.
f) Vitamin A ve B12 eksikliği.
16) Çarpık parmaklar ve yanlara doğru açılmış bacaklar
a) Gelişme makinasında yüksek veya düşük sıcaklık
b) Yetersiz beslenme.
17) Şekil bozuklukları;
a) Gelişme makinasında yüksek veya düşük sıcaklık.
b) Yetersiz havalandırma.
c) Yumurta naklinde fazla sarsılmalar.
d) Yetersiz çevirme.
e) Damızlıklardaki hastalıklar, besin madde yetersizlikleri.
18) Kısa veya kalın tüylü civcivler,
a) Riboflavin yetersizliği
b) Mikotoksinler
c) 1-14. günler yüksek sıcaklık.
19) Kapalı gözlü veya gözlerde tüylerin yapışması,
a) Çıkım makinasında yüksek sıcaklık ve düşük nem.
b) Tüy toplayıcılar yetersizdir.
c) Civciv çıktıktan sonra uzun süre makinada kalmıştır.
d) Çıkım makinasında aşırı havalandırma söz konusudur.